ชันโรง ผึ้งตัวเล็กที่ไม่มีเหล็กใน

โลกของเรามีสิ่งน่าเรียนรู้อีกมากมาย ขอให้เราเป็นนักสังเกตย่อมพบเห็นสิ่งที่น่าเรียนรู้ได้  ไม่ว่าจะเป็นสัตว์ เป็นพืช เป็นพื้นดิน  พื้นน้ำ  อากาศ  ดวงดาว แม้แต่ตัวเราเอง

          ที่ข้างจอมปลวกโคนต้นไม้  มีผึ้งตัวเล็กที่ไม่มีเหล็กในทำรังอยู่ในโพรงดิน  ผึ้งชนิดนี้มีชื่อหลายชื่อ  คนไทยภาคกลางเรียกชันโรง  ภาคเหนือเรียกแมลงขี้ตังนี  ภาคใต้เรียกแมลงโลม  ภาคอีสานเรียกแมลงขี้สูด   โดยทำรังจากยางไม้ที่เก็บมาจากหลายแหล่ง  ซึ่งมีประโยชน์นำมาใช้ได้กับเครื่องดนตรีหลายชนิด เช่น แคน  ระนาดเอก  โปงลาง เป็นต้น

          ชันโรงทำรังอยู่ในโพรงดินอย่างไร ลองอ่านประสบการณ์ของ คุณหมาน  แอ๊งเจิ้ล ซึ่งเขียนไว้ใน website ความว่า “เมื่อสองปีก่อนผมได้มีโอกาสไปหาชันโรงในป่ากับอาจารย์ของผม  ชันโรงเป็นสิ่งที่หาได้ยากมาก เพราะชันโรงอยู่ลึกลงไปใต้ดิน เป็นรังของแมลงชนิดหนึ่ง  รังที่แมลงชนิดนี้อาศัยอยู่จะคล้ายๆ กับจอมปลวก  แต่รังจริงนั้นจะอยู่ลึกลงไปใต้ดินประมาณหนึ่งเมตร  และดินแถวนั้นจะแข็งมากคล้ายๆ กับดินจอมปลวก  วันนั้นไปกันประมาณหกคนช่วยกันขุดตั้งแต่ห้าโมงเช้าถึงประมาณบ่ายโมงถึงเจอ  รังของแมลงชนิดนี้จะโตประมาณเท่ากำปั้นและมีน้ำหวานมาก  น้ำหวานจะมีรสหวานออกเปรี้ยว มีสีออกน้ำตาลเข้มและเหนียวเหนอะมือมาก ในรังจะมีตัวอ่อนอยู่มากคล้ายกับผึ้งแต่จะเล็กกว่าผึ้ง  ผมไม่เคยลืมวันนั้นเหนื่อยมากเลยและทางที่ไปทุระกันดานมากๆ ”  ชันโรง คือ เพื่อนร่วมโลกที่น่ารักและเป็นมิตรกับเราตลอดมา