อกาเว่ AGAVE

ปลายเดือนตุลาคมต้นอกาเว่ ที่ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาสระแก้วบานดอก ลักษณะกาบใบไม่มีหนามที่ขอบใบเลย ใบมีสีเขียวเหลือบเทาเล็กน้อย จากลักษณะของดอกที่บานให้เห็น ค้นข้อมูลจาก http://wikipedia.org/ บอกว่าอกาเว่ชนิดนี้มีชื่อสามัญว่า Agavaceae ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Agave sisalana โอ เค นะ รู้ไว้ใช่ว่าใส่บ่าแบกหาม

หมอกสัญลักษณ์แห่งฤดูหนาว

เช้าวันที่ 21 ตุลาคม 2553 สัญลักษณ์แห่งการเปลี่ยนฤดูกาลได้แสดงแล้ว ฤดูฝนปีนี้ฝนตกหนัก เกือบทุกพื้นที่รายงานปริมาณน้ำฝนที่ตกลงในเขื่อนเกือบทุกเขื่อนเต็มพิกัดร้อยเปอร์เซ็นต์ บางเขื่อนมากถึงหนึ่งร้อยสี่สิบห้าเปอร์เซ็นต์ต้องเร่งระบายน้ำออก เมื่อน้ำมากแน่นอนน้ำจึงท่วม บ้านเรือน เรือกสวน ไร่นา กว่า 46 จังหวัดทั่วประเทศ
ธรรมชาติก็เป็นเช่นนี้แหละมันเกิดขึ้นกับโลกของเราเสมอมาและตลอดไป หากมนุษย์อยู่อย่างกลมกลืนกับธรรมชาติที่มันเป็น มนุษย์ก็ไม่เดือนร้อน ถ้ามนุษย์ฝืนธรรมชาติมนุษย์ก็ลำบากกับปัญหาที่เกิดขึ้น
กฎธรรมชาติน้ำไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำ น้ำขังในแอ่ง ในหลุมที่ลุ่ม น้ำแล้งในที่สูงที่ลาดชัน นี่คือความจริงแท้ของธรรมชาติ พอหมดฤดูฝนก็เริ่มต้นฤดูหนาว วันนี้หมอกลงแล้วสัญลักษณ์แห่งการเข้าสู่ความหนาวเย็นได้เริ่มต้นขึ้น มีหลายคนพยากรณ์ว่าปีนี้จะหนาวเย็นจัด ความหนาวจะเป็นภัยคร่าชีวิตผู้คน ผู้ยากไร้ขาดแคลนเครื่องนุ่งห่มและที่อยู่อาศัยไปจากโลกใบนี้อย่างแน่นอน

เห็ด ผู้ย่อยสลาย

สิ่งมีชีวิตที่อุบัติขึ้นบนโลกของเรา ไม่ว่าจะเป็นพืช สัตว์ หรือสิ่งมีชีวิตเซลเดียวทั้งหลาย ทุกสิ่งที่เลือกโลกเป็นที่เกิด ย่อมแสดงว่าโลกสามารถเป็นที่พึ่งพิงได้ สิ่งมีชีวิตอื่นที่อยู่บนโลกสามารถเชื่อมโยงและเกาะเกี่ยวกันได้ สิ่งมีชีวิตนั้นจึงเลือกเกิดบนโลกของเรา
ปลวก เป็นสัตว์โลกตัวเล็กๆ ที่ขยันขันแข็ง อาหารที่กินก็เป็นเศษใบไม้ ต้นไม้ที่ตายแล้ว โดยมีโปโตซัวอยู่ในกระเพาะของปลวกเป็นตัวช่วยย่อยเซลลูโลสของเนื้อไม้ ปลวกจึงนับเป็นสัตว์ผู้ย่อยสลายที่มีประโยชน์ต่อโลกเราอย่างยิ่ง แต่ปลวกก็เป็นสัตว์ที่มนุษย์ชอบฆ่าและทำลายมากที่สุด ด้วยปลวกทำลายอาคารบ้านเรือนที่ทำด้วยไม้ของมนุษย์ ปลวกจึงเป็นศัตรูกับมนุษย์โดยไม่รู้ตัวตลอดมาและตลอดไป
เห็ด นับเป็นผู้ย่อยสลายซากอีกชนิดหนึ่ง เมื่อต้นไม้ตายลง มีน้ำมีความชื้นพอเหมาะเห็ดทำหน้าที่ย่อยสลายไม่ว่าต้นไม้นั้นจะตายบางส่วนบนต้นไม้หรือตายแล้วล้มลงสู่พื้นดิน
ประมาณว่าถ้าโลกของเราไม่มีปลวก ไม่มีเห็ด รา มอส ไลเคน ผู้ย่อยสลายตามธรรมชาติมาถึงปัจจุบันโลกของเราคงเต็มไปด้วยซากพืช ซากสิ่งมีชีวิตจนล้นโลกแล้ว มนุษย์ควรคิดคำนึงถึงการแบ่งปันซึ่งกันและกัน แบ่งโลกให้กับทุกสรรพชีวิตได้อยู่อาศัยเพื่อสร้างสมดุลบนโลกของเรา

ธงช้างเผือก

ภาพประวัติศาสตร์แผนที่ประเทศสยามและภาพธงช้างเผือกของสยามที่ปรากฏคู่กับธงฝรั่งเศส ในการแสดงนิทรรศการภาพที่งดงามและหายากของสยามประเทศ ในงาน SIAM : Days of Glory ซึ่งจัดขึ้น ณ โรงแรมสยามซิตี้ กรุงเทพฯ เป็นภาพที่บอกเรื่องราวการฟันฝ่าอุปสรรคของสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง พร้อมทั้งข้าราชบริพารในสมัยนั้น ที่นำพาแผ่นดินสยามให้ผ่านพ้นยุคล่าอาณานิคมมาด้วยความยากลำบากเพียงใด

คนไทยทุกคนควรหันกลับไปศึกษาเรื่องราวในประวัติศาสตร์ อุปมาว่าความเป็นชาติจะมั่นคงอยู่ได้ เสมือนการหยั่งรากลึกลงไปในแผ่นดินของต้นไม้ ประวัติศาสตร์คือ ความยาวของราก ความมากของรากของต้นไม้ที่แผ่ไว้ในแผ่นดิน

SIAM : Days of Glory สมุดภาพความทรงจำเมื่อครั้งแผ่นดินสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง

บ่ายวันที่ 16 ตุลาคม 2553 มีโอกาสได้ไปร่วมงานเสวนา และ การแสดงนิทรรศการภาพที่งดงามและหายากของสยามประเทศ ในช่วงศตวรรษที่ 19 ในยุคสมัยแผ่นดินสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวง (รัชกาลที่ 5) ณ โรงแรมสยามซิตี้ กรุงเทพฯ ภาพที่นำมาแสดงกว่า 190 ภาพ แต่ละภาพสะท้อนเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ ภาพเดียวกันแต่ละคนมองและคิดต่างกัน มีภาพบางภาพเช่นภาพพระพุทธเจ้าหลวงทรงเสด็จหัวเมืองปักษ์ใต้ พระองค์ทรงเกวียนโคคู่ มีทหารเรือไม่ใส่รองเท้ากางเกงสีขาวเลอะโคลนยืนรับเสด็จทำให้เกิดจินตนาการร่วมสมัยถึงความทุกข์ยากยุคนั้น รู้สึกประทับใจในภาพแม้จะยากลำบากพระองค์ก็เสด็จไปเยี่ยมพสกนิกรของพระองค์ อีกภาพหนึ่งเป็นภาพวาดที่ลงหนังสือวารสารของฝรั่งเศสในสมัยนั้นซึ่งเป็นภาพเหตุการณ์ขบวนรถไฟชนกับช้างพลายป่า เป็นภาพที่บอกเล่าเหตุการณ์ที่พระพุทธเจ้าหลวงเสด็จโดยขบวนรถไฟสายนครราชสีมา รถไฟขบวนเสด็จชนกับช้างป่าเสียชีวิต ซึ่งในเวลาต่อมาพระองค์โปรดให้ต้อนช้างป่าบริเวณทุ่งรังสิตและอยุธยา ให้ขึ้นไปอยู่บนเขาใหญ่ จังหวัดนครนายก (ผู้เขียนเคยสืบค้นเรื่องช้างป่าบนอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ข้อมูลที่ได้คือภาพเหตุการณ์นี้ซึ่งเป็นสาเหตุของการต้อนช้างป่าให้ไปอยู่บนเขาใหญ่)

ภาพทุกภาพประทับใจ บอกเล่าความทรงจำเมื่อครั้งแผ่นดินสมเด็จพระพุทธเจ้าหลวงได้อย่างดียิ่ง

หมายเหตุ ผู้สะสมภาพและจัดทำหนังสือคือ คุณ อรรถดา คอมันตร์

รอยพระพุทธบาทคู่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย

ที่อำเภอศรีมโหสถ จังหวัดปราจีนบุรี มีโบราณสถานเก่าแก่แห่งหนึ่งคือสระมรกต ซึ่งเป็นพุทธสถานที่มีรอยพระพุทธบาทคู่ สลักลงบนศิลาแลงธรรมชาติที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย โดยประมาณว่าอยู่ในราวพุทธศตวรรษที่ 11-13 มีบ่อน้ำโบราณ บ่อน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนถือเป็นน้ำพระพุทธมนต์เพื่อรักษาโรคและความเป็นสิริมงคล
ชาวพุทธที่มีโอกาสควรได้ไปกราบไหว้รอยพระพุทธบาทคู่แห่งนี้ เพื่อระลึกถึงพระคุณของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่พระองค์ทรงพระเมตตาสั่งสอนชาวโลกให้อยู่ร่วมกันด้วยความร่มเย็นเป็นสุข

เหี้ย หรือ ตัวเงินตัวทอง

ป่าธรรมชาติของจังหวัดสมุทรสาครคือพื้นที่ป่าชายเลน เมื่อเราไปศึกษาเรียนรู้ป่าชายเลน สัตว์ที่พบเสมอ ๆ คือ ปลาตีน นกแขวก นกกาน้ำ ลิงแสมพบเจอบางครั้ง และสัตว์เลื้อยคลานที่พบแน่ ๆ คือ ตัวเหี้ย มีทั้งขนาดเล็ก ขนาดใหญ่ซึ่งอาจยาวกว่าสองเมตร ตัวเหี้ยชอบอยู่ใกล้น้ำ ว่ายน้ำได้เก่ง เมื่อตกใจจะหนีลงน้ำเป็นหลัก ตัวเหี้ยไม่ใช่ตะกวด ไม่ใช่แลน เพราะเหี้ยมีสีดำดอกเหลืองที่ลำตัว รูจมูกอยู่ใกล้ปาก รูจมูกค่อนข้างกลม ซึ่งต่างจากรูจมูกตะกวด รูปร่างรีและอยู่ใกล้ตามากกว่าปาก
ตัวเหี้ยชอบอยู่ใกล้น้ำหากินใกล้น้ำ จึงมีชื่อสามัญว่า Water monitor มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Varanus salvator

ตัวบ่งชี้ความสมบูรณ์ของธรรมชาติ

สารคดีท่องโลกกว้างทางช่องทีวีไทยตอนหนึ่ง ได้กล่าวถึงการใช้สารเคมียาฆ่าแมลงในพื้นที่การเกษตร เป็นพื้นที่ปลูกกล้วยในประเทศฝรั่งเศสเมื่อสามสิบปีที่ผ่านมา ปัจจุบันผืนดินนั้นเต็มไปด้วยสารเคมีฆ่าแมลงที่ปนเปื้อนอยู่กับน้ำใต้ดินในจำนวนที่สูงเกินกว่าสี่สิบสี่เท่าของมาตรฐาน มีการพบว่าผู้ชายที่อาศัยอยู่ในพื้นที่นั้นเป็นโรคมะเร็งต่อมลูกหมากเป็นจำนวนมาก รัฐบาลให้เกษตรกรหยุดทำการเกษตรในผืนดินมาหลายปีแล้ว แม้รัฐบาลนำเงินชดเชยให้แทนแต่เกษตรกรก็อยากต่อสู้เพื่อทำอาชีพของตน โดยกล่าวหารัฐบาลว่าควรต้องควบคุมดูแลวิเคราะห์วิจัยถึงอันตรายของสารเคมียาฆ่าแมลงก่อนอนุญาตให้ใช้ มิใช่เกิดผลร้ายแล้วจึงแก้ปัญหาเช่นนี้ ทุกฝ่ายกำลังหาทางออกร่วมกันจากความขัดแย้งนี้ ในฐานะที่อยู่บนแผ่นดินเดียวกัน
สำหรับประเทศไทย บริเวณเพิงขายของข้างทางทั้งสองฝั่งของถนนหมายเลข 348 จากอำเภอตาพระยา จังหวัดสระแก้ว ผ่านอุทยานแห่งชาติตาพระยา สู่อำเภอโนนดินแดง จังหวัดบุรีรัมย์ แม่ค้าพ่อค้า ขายมันเทียนจากป่า ขายแมลงทอด ขายกบย่าง เป็นกบจากธรรมชาติ ขายพืชผักที่เก็บมาจากธรรมชาติ ซึ่งแสดงว่าบ้านเรายังใช้สารเคมียาฆ่าแมลงน้อย จึงทำให้พืชและสัตว์ในธรรมชาติยังอยู่ได้ในท้องทุ่งและป่าเขา
อยากให้เมืองไทยเป็นเช่นนี้ตลอดไป โดยเฉพาะรัฐบาลต้องตระหนักรู้ถึงอันตรายจากสารสังเคราะห์ สารเคมียาฆ่าแมลง ซึ่งส่งผลระยะยาวต่อผืนดินที่เป็นแหล่งผลิตอาหารของมนุษย์ ป้องกันไว้ดีกว่ามาแก้ไขทีหลังซึ่งมันยากกว่ากันมากนัก

ความสวยงามของไม้ดอกที่วังน้ำเขียว

ทุกปีที่อำเภอวังน้ำเขียว มีการจัดเทศกาลงานดอกไม้อย่างอลังการ อำเภอวังน้ำเขียว จังหวัดนครราชสีมา มีพื้นที่และธรรมชาติเป็นภูเขาซึ่งสูงจากระดับน้ำทะเล ประมาณห้าร้อยเมตร ถึงฤดูหนาวดอกไม้จึงสดสวยโดยเฉพาะดอกไม้ตระกูลเบญจมาศ สีสันหลากหลาย ดึงดูดผู้คนไปยลความงามของดอกไม้ หนุ่มสาว หรือ ครอบครัว พ่อ แม่ ลูก ต่างไปเก็บภาพความงามของดอกไม้ไว้เป็นที่ระลึก
คุณแม่จองช่างถ่ายภาพคือลูกชายไปถ่ายรูปมาสองปีแล้ว หนาวนี้เห็นนัดหมายกันไว้ อีก ปีนี้ดูอากาศน่าจะหนาวเย็นกว่าปีที่ผ่านมา

ผีเสื้อลายขีดเงิน กระบอง/ลายขอเล็ก

ผีเสื้อลายขีดเงิน เป็นผีเสื้ออยู่ในวงศ์ผีเสื้อสีน้ำเงิน มีขนาดเล็กเมื่อเกาะดอกไม้ดูแล้วขนาดประมาณเล็บหัวแม่มือ ผีเสื้อลายขีดเงินแต่ละชนิดมีลักษณะคล้ายกันมาก อย่างเช่นผีเสื้อลายขีดเงินกระบอง และผีเสื้อลายขีดเงินลายขอเล็ก ต่างกันที่เส้นสีน้ำตาลแดงบนปีก อย่างเช่นผีเสื้อลายขีดเงินกระบอง เส้นสีน้ำตาลแดงเป็นรูปกระบอง หรือผีเสื้อลายขีดเงินลายขอเล็ก เส้นสีน้ำตาลแดงบนปีกเป็นรูปขอเล็ก
ลักษณะเด่นของผีเสื้อลายขีดเงิน คือการปรับตัวให้ปลายหางมีลักษณะคล้ายลำตัวและหัว เพื่อหลอกศัตรูให้เข้าใจผิดได้
ชื่อวิทยาศาสตร์ของผีเสื้อลายขีดเงินกระบองคือ Spindasis syama ส่วนผีเสื้อลายขีดเงินลายขอเล็กคือ Spindasis lohita