เหมืองส่งน้ำเพื่อการเกษตรแบบขั้นบันได

เมื่อเดินทางมาจังหวัดแม่ฮ่องสอน หากเดินทางโดยรถยนต์สิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้คือการขับรถคดโค้งสูงๆ ต่ำๆ ไปบนภูเขา อาจขึ้นไปสูงถึง 1400 เมตร จากระดับน้ำทะเล ผ่านหมู่บ้าน ชุมชนซึ่งเป็นที่ราบลุ่มกลางขุนเขาเป็นเช่นนี้ตลอด ที่ตัวจังหวัดแม่ฮ่องสอนก็มีความสูงจากระดับน้ำทะเล 250 เมตรเท่านั้น จากวิถีชุมชนที่อยู่ในหุบเขานี้เองทำให้การเกษตรกรรมของแม่ฮ่องสอนมีลักษณะทำเป็นขั้นบันใด ทำเป็นแปลงคันนาขนาดเล็กลดหลั่นกัน คันนาบริเวณหุบเขาอุดมสมบูรณ์ไปด้วยแร่ธาตุอาหาร ระบบให้น้ำ ใช้วิธีการของภูมิปัญญาบรรพบุรุษคือการกักน้ำด้วยฝายแม้วจากที่สูงส่งน้ำมาตามเหมืองเล็ก ๆ ขนาดของเหมืองกว้างประมาณ 1 ฟุต แยกลงไปในนาลดหลั่นกัน ไม่ต้องใช้แรงงาน หรือพลังงานเครื่องจักร ใช้วิธีธรรมชาติของเหลวย่อมไหลจากที่สูงลงสู่ที่ต่ำเพื่อใช้ประโยชน์ในการผ่อนแรง