แนวโน้มความรุนแรงปัญหาเด็กและเยาวชนในชนบทปี 2560

กระแสการหลั่งไหลของข้อมูลข่าวสารที่ไร้ขีดจำกัด ไ่ม่มีใครหรือองค์กรใดสามารถสกัดกรองส่วนเสียของข้อมูล ผลที่เห็นชัดเจนในสังคมชนบทคือเยาวชน(14-15 ปี)มีเพศสัมพันธ์และมีบุตรก่อนวัยอันควร ปัญหาตามมาคือเยาวชนเหล่านั้นทิ้งลูกให้ปู่ย่า ตายายเลี้ยงอีกประมาณ 10 ปีข้างหน้าเด็กๆที่เติบโตขึ้นโดยขาดการเลี้ยงดูจากพ่อแม่ที่มีคุณภาพ ปัญหาในชนบทอาจยากเกินแก้ไขเยียวยา ใครเล่าจะแก้...ครูอาจจะช่วยได้บ้างถ้าสำนึกห่วงใยเขามีสูง แต่ปัญหาครูก็มากมาย "ไม่ใส่ใจพ่อแม่มันยังไม่สนใจ ตีเด็กก็ผิดระเบียบปล่อยไปเถอะ."...องค์การบริหารส่วนท้องถิ่นน่าจะดีที่สุดเพราะเขาอยู่ใกล้ ปู่ย่า ตายายและตัวเด็กเองแต่ว่า อบต.จะทำอย่างไรดีละ มาช่วยกันคิดจริงๆดูนะ

แซงแซวสีเทา

เช้าวันหนึ่งในฤดูหนาวเมื่อ4-5ปีที่ผ่านมา เราออกมายืนที่หน้าระเบียงมองไปที่ต้นฝ้ายคำ(สุพรรณิการ์)กำลังออกดอกเหลืองสะพรั้งเต็มต้น มองไปที่เรือนยอดของต้นฝ้ายคำเห็นเจ้าแซงแซวคู่หนึ่งน่ารักมากมันมีสีเทาปนดำ ปกติแล้วนกแซงแซวจะมีสีดำสนิท ไฉนแซงแซวคู่นี้สีแปลกไป เดินเข้ามาในบ้านหยิบคู่มือดูนกของคุณหมอบุญส่ง เลขะกุล มาเปิดดู แซงแซวสีเทาเป็นนกอพยพหนีหนาวมาจากแดนไกล เราดีใจมากดูจนเต็มตาเกรงว่าเขาจะด่วนจากไป....ขณะเดียวกันก็ตั้งคำถามถามตัวเองว่าทำไมแซงแซวสีเทาจากแดนไกลจึงแวะมาหาเราสงสัยธรรมชาติรอบๆบ้านเราน่าจะสมบูรณ์..ใช่สิเพราะข้างบ้านเราเจ้าของที่ดินเขาปล่อยให้ต้นไม้ขึ้นเต็มเป็นธรรมชาติ..จากนั้นมาทุกฤดูหนาวเราได้รับการเยี่ยมเยือนจากแซงแซวสีเทาตลอดมา..ปีนี้เจ้าของที่ดินข้างบ้านตัดต้นไม้หมด..เช้าวันหนึ่งของฤดูหนาวแซงแซวสีเทามาตามสัญญา แต่ภาพที่ปรากฏบนต้นฝ้ายคำคือการทะเลาะเบาะแว้งของแซงแซวสีเทากับแซงแซวสีดำในการแย่งอาณาเขตหากิน

ประดู่ป่าแคมป์

ประดู่ป่าแคมป์เป็นสถานที่เรียนรู้รายบุคคลซึ่งครอบครัว"วารปรีดี"ตั้งใจจะให้เป็นสถานที่เรียนรู้ร่วมกันในการค้นหาศักยภาพในตัวตน ทั้งด้านการพัฒนาตน พัฒนาอาชีพ พัฒนาจิตใจเพื่อสันติสุขของทุกชีวิตบนโลกนี้

ไอดิน กลิ่นดาว

5 ทุ่มกว่าๆของคืนเดือนมืด เราดึงเก้าอี้โยกออกไปนอกบ้านไอดินของลูกสาว นั่งมองขึ้นไปบนท้องฟ้า เห็นทั้งดวงดาวที่พราวแพรว และความว่างเปล่าที่มืดดำ เราเกิดความคิด เออความมืดดำและความว่างเปล่าที่เราเห็นนั้น แท้ที่จริงแล้วมันว่างจริงไหม เดินกลับเข้าไปในบ้านหยิบกล้องส่องทางไกลมานั่งส่องไปในความมืด เออแท้ที่จริงแล้วความมืดดำก็เต็มไปด้วยดวงดาว เราได้ความคิด โอกาสมีอยู่ทุกแห่งหนให้เราเลือกที่จะใช้อะไรมอง ตาหรือใจหรือสติปัญญา

ขี้ช้างตั้งยอด

04.30น.วันที่ 26 มกราคม 2549 เราขับรถลงมาจากอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่หลังจากพูดคุยเรื่องธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมกับนักเรียนเยาวชนปนะมาณ 200 กว่าคน ของโรงเรียนปิยชาติพัฒนาซึ่งอาจารย์เรืองสินธุ์ รัตนลัมภ์ เชิญเรา ถนนเงียบลมพัดใบไม้ไหวๆ สองข้างทาง อาจารย์ศุภชัย เพชรสุก อุทาน "พี่ๆดูขี้ช้างตั้งยอดเต็มถนนไปหมดเลย สงสัยคืนนี้รถเราคงเป็นคันแรก ขับช้าๆ หน่อยเราอาจเจอช้างป่า" อีกประมาณ 5 นาทีต่อมา เราเจอช้างแม่ลูกคู่หนึ่ง แม่พยายามดุนหลังลูกให้ข้ามถนนด้วยความห่วงใยเป็นภาพที่น่าประทับใจมากจากนั้นอีกประมาณ 5-6 นาทีเราเจอช้าง 3 ตัวแม่ลูก แม่ดูแลลูกกินใบไผ่อยู่ข้างทาง หวนคิดไปถึงเยาวชนที่เราพึ่งเสร็จจากการบรรยายมา หนูๆ ทั้งหลายมีแม่เหมือนช้างป่าพวกนี้หรือเปล่าหนอ ถ้ามีพวกหนูคงจะมีชีวิตรอดปลอดภัยในสังคมที่สับสนในยุคที่ข่าวสารข้อมูลเลื่อนไหลไร้พรมแดนทุกอย่างล้วนแล้วแต่อันตรายและน่าเป็นห่วงทั้งสิ้น

การบริหารจัดการองค์กรแห่งการเรียนรู้

การขับเคลื่อนองค์กรสู่องค์กรแห่งการเรียนรู้ ผู้นำองค์กรเป็นผู้มีบทบาทสำคัญยิ่ง เริ่มจากภาวะผู้นำ ระบบความคิดและการทำงานเป็นทีม ทุกเรื่องจะเป็นไปพร้อมๆกันเป็นพลวัต(dynamic)ข้อสำคัญในการขับเคลื่อนต้องใช้หลักธรรมกัลยาณมิตรเชื่อมสายใยเป็นสายสัมพันธ์

การเป็นผู้อำนวยความสะดวก(facilitator)

เราขอสัญากับตัวเองว่าจะเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้รายบุคคลให้ปวงชนไม่เลือกชั้นวรรณะ เราอาจใช้ แผนภูมิความคิด mind mapping และการเสวนาแลกเปลี่ยนเรียนรู้(Dialogue)ในการค้นหาความต้องการของผู้เรียนเพื่อตอบสนองการเรียนรู้นั้น